Dicht bij huis

De Groningse illustrator Cornelis Jetses (1873-1955) is bij de meeste Nederlanders bekend als de artistieke vader van het leesplankje ‘aap, noot, Mies’ en de kleuters ‘Ot en Sien’. Dit is slechts een kleine greep uit het uitgebreide ouvre van de Groninger. Al op jonge leeftijd werd duidelijk dat Jetses over uitzonderlijke tekentalenten beschikte. Op 12-jarige leeftijd gaat hij naar de kunstacademie Minerva in Groningen om in de avonduren zijn artistieke talenten te ontwikkelen. Dat de stad Groningen altijd een belangrijke plaats in het leven van Cornelis Jetses heeft ingenomen, blijkt uit de onlangs opgedoken ‘jeugdherinneringen’ van de illustrator. In een schriftje beschrijft Cornelis in ongeveer dertig pagina’s zijn jeugd in Groningen, in de periode 1873-1894.

In deze autobiografie gaat Jetses in op zijn sociale contacten, de woonbuurt waar hij als kind veel speelde, maar vertelt hij ook over de zon- en feestdagen, die elk jaar als hoogtepunten in zijn armoedige leven voorbij kwamen. De vader van Jetses was namelijk pakhuisarbeider wat een schamel loon opleverde van f 9,- per week. Daarmee behoorde de familie tot de armste onderklasse in de stad. De Grote Leliestraat, waar de familie Jetses woonde, stond in die tijd bekend als een van de armere wijken van Groningen. Ondanks het karige bestaan beschrijft Cornelis met warmte en liefde over zijn jeugd in de stad. Rariteiten zoals een ‘porder’, een persoon die ’s ochtends vroeg langs de deuren gaat om mensen wakker te maken, of een ‘water- en vuurhandel’, waar warm water en kooltjes voor het vuur gehaald konden worden, passeren de revue.

De jeugdherinneringen bieden een uniek kijkje in de leefwereld van de ‘stadjers’ eind negentiende eeuw. Op dat moment is Groningen enorm in ontwikkeling. De stadwallen worden geslecht, waardoor de stad een enorme groei-potentie krijgt. Daarnaast is Groningen aan het veranderen in een moderne industriestad, waardoor veel oude zaken zoals de eerder genoemde ‘water- en vuurhandel’ en de ‘porder’, verdwijnen uit het straatbeeld.

Een prachtige geschiedenis met uiteraard veel schitterende illustraties van de hand van Jetses zelf!