Grenzen aan testeervrijheid

Dit proefschrift onderzoekt de dwingende erfrechtelijke bescherming van naasten. Geanalyseerd wordt in hoeverre leden van zowel traditionele als niet-traditionele gezinnen beschermd moeten worden in het erfrecht. Dankzij handige stappenplannen wordt helder in hoeverre iemand aanspraak kan maken op een specifiek ander wettelijk recht. Dit maakt de titel onmisbaar voor iedere praktijkjurist. Bij de afwikkeling van nalatenschappen treden vaak schrijnende situaties op. Het huidige erfrecht biedt onvoldoende bescherming aan gezinsleden van overledenen. Zo heeft de ongehuwde samenwoner vrijwel geen rechten als de overledene niets geregeld heeft. Ook andere, vooral niet- traditionele situaties leiden vaak tot onredelijke uitkomsten, bijvoorbeeld als sprake is van echtscheiding, de aanwezigheid van kinderen uit meerdere relaties of meerouderschap. Grenzen aan testeervrijheid gebruikt een juridische en economische benadering om dwingende erfrechtelijke bescherming van naasten te onderzoeken. Geanalyseerd wordt in hoeverre leden van zowel traditionele als niet-traditionele gezinnen beschermd moeten worden in het erfrecht. De hoofdregel is en blijft dat zowel vanuit juridisch als economisch oogpunt mensen zelf moeten kunnen beslissen wat er na hun overlijden met hun nalatenschap gebeurt. Echter moeten naasten in diverse gevallen iets kunnen opeisen, zelfs al is dat tegen de wens van de overledene. Denk aan het onterfde kind dat lange tijd voor een karig salaris werkte in het bedrijf van de ouder. Of een minderjarig kind dat behoefte heeft aan middelen voor levensonderhoud en studie, maar onterfd is ten gunste van een nieuwe partner van de overledene. Dit proefschrift brengt dergelijke situaties helder in kaart door het gebruik van stappenplannen m.b.t andere wettelijke rechten uit Boek 4 BW. Door de stappenplannen te volgen, weet de praktijkjurist in hoeverre iemand aanspraak kan maken op een specifiek ander wettelijk recht. Daarnaast bevat de titel informatie over rechtvaardigingen voor dwingende aanspraken en aanbevelingen tot modernisering van de wet. De interdisciplinaire methodologie is interessant voor academici, omdat zowel juridische als economische aspecten aan bod komen. Testeervrijheid ontwikkelingen De empirische resultaten in dit proefschrift laten zien hoe de huidige wetgeving uitwerkt. Diverse inconsistenties en verbeterpunten komen daarbij aan het licht. Zo wordt met getallen verhelderd aan welke personen de wet te weinig bescherming biedt en laat een rechtsvergelijking met het recht van Engeland <(>&<)> Wales zien hoe verbetering mogelijk is. Ook wordt o.a. geadviseerd tot versterking van de positie van ongehuwd samenwonenden en ex-echtgenoten. Grenzen aan testeervrijheid is van grote waarde voor iedere praktijkjurist. Het notariaat en de advocatuur zullen met name geïnteresseerd zijn in de interpretatie van de andere wettelijke rechten uit Boek 4 BW en de stappenplannen. De delen over rechtvaardigingen voor (testeervrijheid en) dwingende erfrechtelijke aanspraken zijn met name interessant voor de wetenschap. Het deel met aanbevelingen voor verbetering van het huidige stelsel kan voor wetenschap en politiek zeer waardevol zijn.